De mensenrechten in China, schrik niet, het is een behoorlijk lang stuk geworden, langer waarschijnlijk dan waar dit forum voor bedoeld is. Aanvullingen en opbouwende-kritiek zijn welkom.
De mensenrechten in China worden geschonden, op grote schaal. Dat is welbekend in het rijke, welvarende westen. En dat die mensenrechten worden geschonden wil ik beslist niet ontkennen. Er is echter wel een maar. Sinds de afgelopen 25 jaar gaat het stapje voor stapje beter met China. Beetje bij beetje krijgen de mensen meer vrijheid, bewegingsruimte, rechten. De deur naar buiten wordt open gezet, buitenlandse invloeden krijgen steeds meer grip op Chinese bodem. Anno 2002 zeggen veel Chinezen dat ze het beter hebben dan de mensen van een generatie daarvoor.
De meeste inwoners van China zijn trots op hun land, op hun geschienis en hun cultuur. Ze leven hun leven volgens de heersende opvattingen over normen en waarden. Ze hebben een baan, zijn getrouwd, hebben een kind. Ze hebben een dak boven hun hoofd, te eten en te drinken, kleren aan hun lijf en hun kind kan naar school. Er is veiligheid op straat en er heerst orde in het land. Vergeet niet dat dit één van de basisrechten van de mens is.
China is een heel groot land met een miljarden bevolking. Er wonen naast de Han-Chinezen vele minderheden. Er zijn diverse geloofsovertuigingen die, ondanks het communisme dat iedere vorm van geloof afwijst, gewoon getolereerd worden. 3% van de bevolking is Moslim.
Zo’n enorm land is moeilijk in toom te houden. Wanneer China de teugels te snel zou laten vieren zou het niet ondenkbaar zijn dat er net zo’n chaos uitbreekt als in de voormalige Sovjet Unie. Of wat te denken van het voormalige Yoegoslavie, waar onafhankelijkheidsstrijders en geloofsovertuigingen een gruwelijke burgeroorlog uitlokte.
Het is mij vaak een doorn in het oog de kritiek op het Chinese beleid te horen, criticus kijk eerst eens in de spiegel. Hypocrisie ten top. Hoe belangrijk zijn die Chinese mensenrechten in het rijke Nederland? Jaren geleden alweer sprak minister Pronk zich nadelig uit over de mensenrechtensituatie in China. China reageerde direct door de deur voor Nederland te sluiten. Oef, het ging wel om erg veel geld. In China valt wat te halen, de groei biedt perspectief. Nederland trok zijn beschuldigingen in en er kon weer gehandeld worden met het beloofde economische land.
Politie en justitie hebben in China een grote macht, er is vaak geen eerlijk en degelijk proces. Politieke gevangen in China zijn niet te benijden en dat is nog zachtjes uitgedrukt. De straffen zijn lang en de gevangenissen verschrikkelijk. Er is dus veel kritiek op en terecht.
Daar staat tegenover dat het in Nederland weer teveel de omgekeerde wereld is. Met als gevolg dat ook in Nederland de mensenrechten worden geschaadt. Alleen heet dat dan niet zo omdat die schendingen niet door de overheid uitgevoerd worden maar door criminelen en tuig, waartegen niets te doen lijkt.
Zomaar een voorbeeld. Keer op keer werden in zomaar een gewone Hollandse nieuwbouwwijk auto’s gemold, garagedeuren volgeklad en speeltuintjes vernield. ‘s Avonds was er geluidsoverlast van opgevoerde brommers en te hard staande gettoblasters. De politie kon er niets tegen doen, wist zich geen raad met deze probleemjongeren. “Wist zich geen raad met deze jongeren!!!†Als wij dit aan onze Chinese kennissen hier in China vertellen dan liggen ze in een deuk…
En wat te denken van de voetbalwedstrijd, onlangs in Beijing, tussen China en Costa Rica voor de WK. De Chinezen verloren en boze en geemotioneerde fans gooiden driftig hun bierflesje tegen de grond. … Gooiden hun bierflesje tegen de grond! We zouden ze eens moeten laten zien hoe in Nederland, Duitsland of Engeland, landen waar de mensenrechten hoogtij vieren, boze voetbalfans een complete stad af zouden breken. Treinen vernielen, hoe een voltallige ME al op voorhand aanwezig moet zijn om de potentiele burgeroorlog enigszins te temperen.
Niemand in Nederland vraagt zich af waar het recht gebleven is van de gewone brave man, die met zijn zoontje van acht, naar een voetbalwedstrijd wil, zonder kans te hebben op een fatale afloop.
In gesprekken met lokale Chinezen vraag ik weleens naar hun opvattingen over de beperkte vrijheid. Wat zij anders zouden willen zien. Wat de grote meerderheid van de bevolking raakt. Dit zijn de mensen die hier wonen, en zij weten het beste wat ze voelen.
De meeste van hen zouden een grotere persvrijheid willen en zouden meer nieuws en informatie uit het buitenland horen. Wat voor hen ook belangrijk is, is dat er meer gedaan zou moeten worden aan de wijd verspreide corruptie in China. Niet alleen vanuit de overheid, de corruptie vindt in China op alle niveaus plaats. Zelf zuchten ze er dikwijls om. Waar te beginnen? Het is momenteel zo verweven in de samenleving, zo normaal haast. De Chinezen die wat meer geleerd hebben denken dat het land aan de corruptie kapot kan gaan.
De schending van het recht van de mens die mij persoonlijk het meest bezighoudt is die van de éénkindspolitiek. Over deze kwestie alleen al kan ik nog 4 vellen vol typen. Wat de individuele Chinees toch nog het allermeeste verdriet bezorgt is dit beleid. Op collectief niveau begrijpen ze de maatregel wel en zien ze dat het ten goede komt aan de welvaart in het land. Analfabetisme komt onder de jeugd nauwelijks meer voor. Er is geld voor scholing en gezondheidszorg. De eenkindspolitiek is een keiharde maatregel die wel de wortel aanpakt van alle problemen. Wereldwijd geldt dat ook, want bijna alle problemen op wereldniveau zijn terug te brengen op de overbevolking.
Door onder andere het eenkindsbeleid streeft China veel andere ontwikkelingslanden in snel tempo voorbij.
Men zegt dat waar vrouwen meer kennis, opleiding en rechten hebben, er minder kinderen worden geboren. Hopelijk zal het in de toekomst dus mogelijk zijn om deze regels af te schaffen, daar steeds meer vrouwen een goede scholing genieten. Zodat kinderen weer ruzie kunnen maken met broertjes en zusjes. Dat oom en tante, neven en nichten, geen begrippen worden die helemaal verloren gaan. De eerste “enigskinderen†zijn inmiddels op huwbare en vruchtbare leeftijd. Hebben zij een partner die ook enigskind is, dan zijn zij alvast gerechtigd twee kinderen op de wereld te zetten.
Hopelijk gaat er nog veel gebeuren in China, op het vlak van de mensenrechten. En hopelijk kan de invloed van het westen daar een steentje aan bijdragen. Voorlopig bouwt China beetje bij beetje verder aan haar toekomst. Stopt de regering niet alleen veel geld in onzinnige prestige projecten maar wordt er ook veel aandacht besteed aan de nationale infrastructuur. Nieuwe wegen, bruggen, luchthavens. Maar ook een uitgebreider electriciteitsnet voor de achtergebleven gebieden die nog steeds niet voorzien zijn van stroom.
China werkt hard aan haar toekomst en niet alleen aan de toekomst van haar leiders. De economische groei is niet te stoppen en hopelijk zullen de geschonden rechten die uit armoede ontstaan gaan verdwijnen. Verwarming, betere medische zorg en betere arbeidsomstandigheden.
Een land wat in de toekomst op wereld niveau mee gaat tellen, een land waar men niet omheen kan. En een land waar de Chinezen trots op kunnen zijn.
Jeanette Fluit
Hubei province, China